Giftig?

Vergiftiging bij huisdieren

Humane medicijnen

Paracetamol, aspirine en ibuprofen.

Hoe verleidelijk is het om uw huisdier wanneer het kreupel loopt of zich niet zo lekker voelt “even een paracetamolletje te geven.” Dan voelt hij/zij zich vast beter!

Paracetamol is een humaan veel gebruikte koortsremmer en pijnstiller. Iedereen heeft het wel in huis. Het is dan ook niet heel verwonderlijk dat diereigenaren op het idee komen om paracetamol aan hun hond of kat te geven. Helaas doet u hiermee vaak meer kwaad dan goed. Voor een kat van ongeveer 3 kg lichaamsgewicht kan 1/10e deel van een 500 mg paracetamol al schadelijk zijn en soms zelfs de dood tot gevolg hebben. Een hond verdraagt paracetamol beter (maximaal 50-100 mg/kg lichaamsgewicht), maar ook daar kan paracetamol gebruik tot vergiftigingsverschijnselen lijden. En dan is snel handelen vereist!

Verschijnselen van paracetamol vergiftiging ziet u ongeveer vanaf 1 uur na opname. Het probleem van de vergiftiging wordt veroorzaakt doordat dieren, en dan met name katten, een proces in hun lever missen wat bij mensen de stof paracetamol omzet. Met name katten kunnen daardoor de afvalproducten niet uitscheiden met de urine of de ontlasting. Hierdoor ontstaat een overdosering.

Deze overdosering veroorzaakt afbraak van levercellen, afbraak van rode bloedcellen en daardoor vaak een levensbedreigende bloedarmoede waardoor zuurstofvoorziening van diverse organen in het geding komt. Uiteindelijk kan dit leiden tot sterfte van het dier.

Neem direct contact op met de dierenarts als ziet dat uw huisdier humane medicijnen heeft gegeten of u een vermoeden heeft dat dit zo is. Binnen een uur van inname kunnen we het dier laten braken en er zo voor zorgen dat er zo min mogelijk stof de bloedbaan in gaat.

Later dan een uur na inname zullen we het dier aan het infuus leggen en een antidood geven voor de paracetamol. Hoe langer het duurt voor een behandeling gestart wordt, hoe minder kans op overleven.

Wat kunt u merken aan uw dier?

Binnen 4-72 uur na opname kunt u de volgende verschijnselen waarnemen:

• zwakte
• snelle / moeilijke ademhaling
• blauwe/gele slijmvliezen in de bek
• niet eten
• braken
• bruinverkleuring van de urine
• zwelling van kop en poten
• onderkoeling
• sterfte

Etenswaren:

Chocolade:

Paaseitjes, chocoladeletters, kerstkransjes, bonbons …. Allemaal erg lekker en mogelijk deelt uw hond uw mening! Wist u echter dat chocolade zeer giftig is voor honden?! Hierbij geldt dat hoe donkerder de chocolade, hoe schadelijker. De ene hond is gevoeliger voor deze vergiftiging dan de andere hond. In het ergste geval kan het zijn dat een hond van 10 kilogram al overlijdt na het eten van slechts 10 blokjes (60 gram) pure chocolade!

De voor honden (en katten) schadelijke stof in chocolade is theobromine. Chocolade wordt gemaakt van cacaobonen en in deze cacaobonen bevindt zich een grote hoeveelheid van dit theobromine. Deze stof valt in de groep van stoffen waartoe ook cafeïne behoort. Het heeft onder andere een stimulerend effect op het hart (vergelijkbaar met de hartkloppingen die sommige mensen ervaren na enkele koppen koffie) en op het centrale zenuwstelsel.

Pure chocolade bevat veel meer theobromine dan melkchocolade en witte chocolade bevat vrijwel geen theobromine. Daarmee kan worden gesteld dat hoe donkerder en bitterder de chocolade, hoe schadelijker. Witte chocolade is dan ook niet gevaarlijk voor honden. Uiteraard kan het maagdarmkanaal van een hond wel overgevoelig reageren op deze plotselinge ‘voerverandering’, maar dit heeft niets te maken met het schadelijke theobromine.

Minder bekend is het feit dat cacaodoppen – gebruikt voor bodemverbetering en onkruidbestrijding van tuinen – een hoge concentratie aan theobromine bevatten!

Welke hoeveelheid is schadelijk?

Voor het beantwoorden van deze vraag bestaan talloze diagrammen en tabellen, waarbij voor iedere gewichtscategorie een bepaalde hoeveelheid melk- en pure chocolade staat vermeld. Daarbij wordt vaak onderscheid gemaakt tussen milde verschijnselen en ernstige verschijnselen. Het is echter niet zo zwart-wit! Er bestaat een grote individuele variatie tussen honden voor wat betreft de giftigheid van theobromine. Dit kan betekenen dat bij twee kleine honden met hetzelfde lichaamsgewicht een blokje van dezelfde pure chocolade bij de ene hond slechts milde maagdarmkanaal klachten oplevert, terwijl de andere moet worden opgenomen vanwege ernstige hartritmestoornissen. 

De boodschap is dan ook: overleg met uw dierenarts!

Wanneer contact op te nemen met uw dierenarts?

Heeft uw hond chocolade gegeten, dan is een dierenarts bezoek of in ieder geval telefonisch contact met de dierenarts verstandig, zeker omdat de gevoeligheid per hond verschilt.

Onderstaand wel alvast een gemakkelijke en veilige richtlijn voor de opgegeten hoeveelheden chocolade waarbij het verstandig is om direct contact op te nemen met uw dierenarts:  

• Melkchocolade
  • meer dan 10 gram melkchocolade per kilogram lichaamsgewicht opgegeten
• Pure chocolade
  • meer dan 1 gram pure chocolade per kilogram lichaamsgewicht opgegeten

Symptomen

De eerste symptomen kunnen al 1-4 uur na het eten van de chocolade optreden. Is de chocolade met verpakking en al opgegeten, dan kan het (veel) langer duren voordat verschijnselen optreden, omdat de theobromine minder snel in het lichaam wordt opgenomen. Theobromine blijft lange tijd in het lichaam circuleren en verschijnselen kunnen dan ook een aantal dagen aanwezig blijven.

Als eerste kunnen de volgende zaken opvallen:

• Braken
• Diarree
• Veel drinken en veel plassen
• Onrust
• Hijgen
• Hoge of soms juist heel lage hartfrequentie

Deze verschijnselen kunnen worden gevolgd door:

• Hartritmestoornissen
• Dronkenmansgang
• Stijve spieren en/of spiertrillingen
• Epileptische aanvallen
• Oververhitting
• Coma
• Sterfte kan optreden als gevolg van hartritmestoornissen en/of ademhalingsproblemen

Daarnaast kan het hoge vetpercentage van chocolade binnen enkele dagen aanleiding geven tot het ontwikkelen van een alvleesklierontsteking.

Therapie

Hoe minder chocolade uit het maagdarmkanaal wordt opgenomen, hoe kleiner de kans op vergiftigingsverschijnselen. Aangezien de gevoeligheid van honden voor chocolade zeer verschillend is, is het het beste om het zekere voor het onzekere te nemen en actie te ondernemen zodra uw hond melkchocolade of pure chocolade heeft gegeten!

Laten braken

Het is belangrijk om uw hond zo snel mogelijk na het eten van de chocolade te laten braken. Ga hiervoor naar een dierenarts! De tips die u op internet kunt vinden om uw hond te laten braken door zout achterin de bek aan te brengen zijn gevaarlijk en worden absoluut afgeraden! Uw hond loopt daarbij namelijk het reële risico op een zoutvergiftiging met alle schadelijke gevolgen van dien.

Over de vraag tot hoe lang na het eten van de chocolade het zinvol is om het dier te laten braken, verschillen de meningen. Tot zelfs 6-12 uur na het eten van de chocolade kan het verstandig zijn om uw hond te laten braken, aangezien het goed mogelijk is dat op dat moment zich nog een deel van de chocolade in de maag bevindt. Zeker als de chocolade met verpakking en al is opgegeten, kan maaglediging vertraagd zijn.

Actieve kool + laxeren

Heeft uw hond een schadelijke hoeveelheid chocolade opgegeten en heeft braken geen effect meer, dan kan het nodig zijn om meerdere keren actieve kool (Norit) toe te dienen. Deze stof bindt de theobromine in de darm, waardoor het gehele complex het lichaam via de ontlasting kan verlaten. Door daarnaast een laxerend middel aan uw hond te geven, verlaat de theobromine die zich in de darmen bevindt sneller het lichaam.  

Monitoring en symptomatische behandeling

Als het te laat is om uw hond nog te laten braken of als er, ondanks het laten braken, verschijnselen optreden van een vergiftiging, dan zal de dierenarts deze verschijnselen monitoren en symptomatisch behandelen.

Opname van uw hond in de praktijk kan in dat geval verstandig zijn om onder andere de ademhaling, hartfrequentie, hartritme, bloeddruk en temperatuur in de gaten te houden. Een infuus en zuurstoftoediening kunnen nodig zijn en soms moet medicatie worden toegediend, bijvoorbeeld tegen hartritmestoornissen en/of epileptische aanvallen.

Voorkomen is beter dan genezen!

Honden kunnen zeer vernuftig zijn in het bemachtigen van chocolade. Ook al heeft uw hond nog nooit interesse getoond in chocolade of denkt u dat hij de uit het zicht geplaatste chocolade op de tafel niet opmerkt … neem geen risico en zorg dat u chocolade te allen tijde hoog in een kast / achter slot en grendel opbergt.

Heeft uw hond zich toch vergrepen aan melk- of pure chocolade, neem dan zo snel mogelijk contact op met uw dierenarts om vergiftigingsverschijnselen bij uw hond te voorkomen!

Druiven en rozijnen.

In druiven en rozijnen (gedroogde druiven) zit een nog onbekende stof waar honden en katten niet tegen kunnen.  Verschijnselen binnen 24 uur na inname zijn braken, hyperactief en/of nerveus. Na 24 uur wordt het dier juist sloom, krijgt diaree en krijgt uitdrogingsverschijnselen.

Ook etenswaren waar rozijnen in zijn verwerkt zijn gevaarlijk. Denk aan een rozijnencake, koeken met rozijnen en krentenbollen.

Xylitol.

Xylitol is een vervanger voor suiker en we zien het steeds vaker in onze etenswaren. Denk aan coco cola zero, light producten en ontbijtkoek zero.

Voor honden is xylitol echter heel gevaarlijk. Het heeft bij honden een andere werking dan bij ons mensen. Bij zowel de mens als de hond wordt het bloedsuikergehalte in ons bloed gecontroleerd door de afgifte van insuline door de alvleesklier. Bij de mens stimuleert xylitol de afgifte van insuline door de alvleesklier niet. Echter bij andere diersoorten, zoals met name de hond, wordt xylitol extreem snel opgenomen in de bloedsomloop, waar het zorgt voor een extreme stimulatie van de alvleesklier om insuline af te geven. Deze plotselinge verhoogde afgifte van insuline in het bloed zorgt voor een acute en grote verlaging van het bloedsuikergehalte die levensbedreigend kan zijn. Ook leidt het proces tot leverfalen.

Vloeistoffen:

Veel huishoudmiddelen bevatten citrus- of dennenoliën. Een olie die lever- en nierfalen veroorzaakt bij de hond. Ook de zeepmiddelen zorgen ervoor dat de natuurlijke laag in de darmen wordt aangetast.

Anti-vries, remvloeistof en ruitensproeiervloeistof ruiken zoet en worden daardoor wel eens gedronken. Ze  bevatten ethyleen clycol. Een middel dat acuut nierfalen geeft. Er is geen antidote tegen en genezing is dus afhankelijk van de hoeveelheid wat gedronken is en hoe snel de behandeling is gestart.

Ook  rookwaren en vele planten  zijn giftig. Raadpleeg altijd een dierenarts als u twijfelt over wat uw dier heeft opgegeten.